Słownictwo: PIERWSZE KONTAKTY - primi contatti

AMICA = przyjaciółka

AMICO = przyjaciel

ANDARE A BALLARE = iść potańczyć

ANDARE A MANGIARE = iść jeść

ASPETTARE = czekać

BAMBINO = dziecko

CAPIRE = rozumieć

CHIAMARSI; MI CHIAMO = nazywać się; nazywam się

CINEMA = kino

CITTÀ = miasto

COMPAGNO = partner

COMPAGNA = partnerka

CONOSCERE (FARE LA CONOSCENZA DI..) = poznać

DARSI APPUNTAMENTO = umówić się

FERIE = urlop

FIGLIA = córka

FIGLIO = syn

FRATELLI (FRATELLI E SORELLE) = rodzeństwo

FRATELLO = brat

GRAZIE = dziękuję

INCONTRARSI = spotkać się

INDIRIZZO = adres

INVITARE = zaprosić

LENTAMENTE = powoli

MADRE = matka

MARITO = mąż

MOGLIE = żona

PADRE = ojciec

PAESE = kraj

PARLARE = mówić

PARTNER = partner/ partnerka

PIACERE (CONSIDERARE GRADEVOLE) = lubić

PIACERE (PRESENTANDOSI) = miło mi

POCO = mało

PREGO = proszę

Włoska muzyka: LUCIO BATTISTI

Lucio Battisti (ur. 5 marca 1943 w Poggio Bustone, prowincja Rieti, region Lacjum – zm. 9 września 1998 w Mediolanie) – włoski piosenkarz i śpiewający autor.

Lucio Battisti należał do tych autorów i kompozytorów, którzy wywarli wpływ na włoską muzykę pop na przestrzeni całej jej historii.

Jego piosenki są uważane za ponadczasowe: wszyscy we Włoszech co najmniej raz, śpiewali jedną z Jego piosenek [teksty są napisane przez Mogol'a]. We Włoszech wszyscy kochamy Jego muzykę!!

“LA CANZONE DEL SOLE” – "Piosenka Słońca" – jest prawdopodobnie najbardiej znany kawałek i zwykle to służy jako podstawa dla początkujących gitarzysty.

Inspiracja dla tekstu piosenki przyszedł do myślenia o lata spędził jako dziecko w Silvi Marina (TE), gdzie spotkał koleżankę o nazwie "Titty". 

W tekście wyobraża sobie spotkania dwa lata później: zwraca uwagę na fizyczne i psychologiczne zmiany, kontrastujące niewinności, że charakteryzuje ich spotyka się z uczuciami dzieci i dorosłych więcej w drugim spotkaniu.

Oto piosenka:

TORTINE ALLA CAROTA – babeczki z ciasta marchewkowego

SKŁADNIKI (na 12 sztuk):

150 g startej na grubych oczkach marchewki
125 g mielonych migdałów
125 g cukru
2 jajka
40 g mąki
1 saszetka proszku do pieczenia

WYKONANIE:
Oddzielić żółtka od białek.
W misce ubić żółtka z cukrem, dodać startą marchewkę, mielone migdały, mąkę i proszek do pieczenia.
Z białek ubić pianę i delikatnie dodać do mieszanki.
Dobrze wymieszać wszystkie składniki, wyłożyć nimi foremki do babeczek i piec w 180 stopni około 40/50 minut.

~~~~~~

VERSIONE IN ITALIANO

INGREDIENTI (per 12 tortine):

150 gr di carote grattugiate grossolanamente

125 gr di mandorle tritate

125 gr di zucchero

2 uova

40 gr di farina

1 bustina di lievito

PROCEDIMENTO:

Separare i tuorli d'uovo dagli albumi. 
In una ciotola, montare i tuorli d'uovo con lo zucchero, aggiungere le carote grattugiate, le mandorle tritate, la farina e il lievito.
Montare a neve gli albumi e aggiungerli delicatamente al composto.
Amalgamare bene tutti gli ingredienti, versarli nei pirottini, e infornare a 180° per circa 40/50 minuti.

DARSI APPUNTAMENTO E VARI COMMENTI– spotkanie i różnych komentarzy

CI VEDIAMO STASERA/DOMANI?

Spotkamy się dzisiaj/ jutro?

SPERO CHE CI RIVEDREMO.

Mam nadzieję, że się jeszcze zobaczymy.

MOLTO VOLENTIERI.

Bardzo chętnie.

VA BENE.

W porządku.

MOLTO BENE!

Bardzo dobre!

MAGNIFICO!

Wspaniale!

MI PIACE.

To mi się podoba.

NON MI PIACE.

To mi nie się podoba.

PER ME È LO STESSO.

To mi jest obojętne.

CHE PECCATO!

Jaka szkoda!

È MOLTO SECCANTE.

To jest bardzo denerwujące.

ASSOLUTAMENTE NO.

W żadnym wypadku.

FORSE .

Może.

MI DISPIACE, MA NON POSSO.

Przykro mi, ale nie mogę.

I NUMERI ORDINALI – liczebniki porządkowe

PRIMO – pierwszy

SECONDO – drugi

TERZO – trzeci

QUARTO – czwarty

QUINTO – piąty

SESTO – szósty

SETTIMO – siódmy

OTTAVO – ósmy

NONO – dziewiąty

DECIMO – dziesiąty

Reguła – liczebniki porządkowe od 10°:

Undic(i = ostatna samogłowska) + esimo = UNDICESIMO – 11°

Dodic(i) + esimo = DODICESIMO – 12°

Tredic(i) + esimo = TREDICESIMO – 13°

Quattordic(i) + esimo = QUATTORDICESIMO – 14°

…..

Novant(a) + esimo = NOVANTESIMO

Uwaga!! Gdzie występuje 3 lub 6, zachowują końcówkę z liczebnika głównego. Na przykład:

33° – TRENTATREESIMO

56° – CINQUANTASEIESIMO

Liczebniki porządkowe zgadzają się pod względem liczby i rodzaju z rzeczownikiem, przed którym stoją.

Przykłady:

Il quinto piano [piąty plan]. / Abitiamo al quinto piano [Mieszkamy na piątym piętrze].

Il secondo anno [drugi rok].

Z liczebniki porządkowymi:

• podając wieki (jako stulecia), np.:

il I secolo a.C. (il primo secolo avanti Cristo) - pierwszy wiek przed Chrystusem;

• podając "numery" władców i papieży, np.:

Paolo VI (sesto);

l'imperatore Federico II (secondo).

Jeśli mówimy o wiekach od XIII do XX, istnieje jeden sposób, w jaki możemy je wyrazić:

il'900/ il NOVECENTO - dla określenia wieku XX;

il'300/ il TRECENTO - dla określenia wieku XIV;

l'800/ l'OTTOCENTO - dla określenia wieku XIX.

Pamiętacie o stosowaniu wielkiej litery, kiedy podajemy wiek tą metodą!

I NUMERI CARDINALI – liczebniki główne

0 – ZERO

1 – UNO

2 – DUE

3 – TRE

4 – QUATTRO

5 – CINQUE

6 – SEI

7 – SETTE

8 – OTTO

9 – NOVE

10 – DIECI

11 – UNDICI

12 – DODICI

13 – TREDICI

14 – QUATTORDICI

15 – QUINDICI

16 – SEDICI

17 – DICIASSETTE

18 – DICIOTTO

19 – DICIANNOVE

20 – VENTI

21 – VENTUNO

22 – VENTIDUE

23 – VENTITRÉ

… (venti + quattro, cinque, etc...)

30 – TRENTA

31 – TRENTUNO

32 – TRENTADUE

33 – TRENTATRÉ

…

40 – QUARANTA

41 – QUARANTUNO

42 – QUARANTADUE

…

50 – CINQUANTA

60 – SESSANTA

70 – SETTANTA

80 – OTTANTA

90 – NOVANTA

100 – CENTO

101 – CENTOUNO

…

110 – CENTODIECI

…

199 – CENTONOVANTANOVE

200 – DUECENTO

300 – TRECENTO

400 – QUATTROCENTO

500 – CINQUECENTO

600 – SEICENTO

700 – SETTECENTO

800 – OTTOCENTO

900 – NOVECENTO

1.000 – MILLE

2.000 – DUEMILA

1.000.000 – UN MILIONE

2.000.000 – DUE MILIONI

1.000.000.000 – UN MILIARDO

2.000.000.000 – DUE MILIARDI

Przykład: 

3865 = tremilaottocentosessantacinque.

06-726381935 = zero sei, settantadue sessantatré ottantuno novantatré cinque.

PISELLI & SPECK: CONTORNO O CON LA PASTA? – groszek i Speck: dodatek czy z makaronem?

SKŁADNIKI:
oliwa z oliwek extra-vergine
1 szczypta papryczka chili
1 cebula 
pół szklanki wody
1 puszka groszku
Speck

WYKONANIE:
Na patelnię wlać trochę oliwy extra-vergine, szczyptę papryczki chili i drobno posiekaną cebulę. Smażyć aż cebula będzie już miękka.
Dodać groszek Speck pokrojony na kawałki i, ewentualnie, pół szklanki wody.
Mieszając smażyć groszek na małym ogniu kilka minut i podawać natychmiast.
Można jeść groszek jako dodatek lub jako sos do makaronu.

~~~~~

VERSIONE IN ITALIANO

INGREDIENTI:

olio extra-vergine di oliva
1 pizzico di peperoncino in polvere
1 cipolla
mezzo bicchiere d'acqua
1 barattolo di piselli
Speck

PROCEDIMENTO:
Versare in una padella un po' di olio extra-vergine d'oliva, la cipolla tagliata molto finemente e un pizzico di peperoncino. Lasciare soffriggere finché la cipolla non si sarà praticamente sciolta. Aggiungere i piselli, lo Speck tagliato e pezzetiti e, eventualmente, il mezzo bicchiere d'acqua .  Mescolando, saltare i piselli a fuoco basso per qualche minuto e servire immediatamente.
I piselli saranno ottimi mangiati come contorno oppure come condimento alla pasta.

PRIMI CONTATTI – pierwsze kontakty

COME SI CHIAMA/TI CHIAMI? MI CHIAMO...

Jak się pan(i) nazywa/ nazywasz? Nazywam się...

PERMETTETEMI DI PRESENTARVI. QUESTO/ QUESTA È...

Czy mogę panu(pani) Tobie kogoś przedstawić? To jest...

• MIO MARITO
  mój mąż
• MIA MOGLIE
  moja żona
• IL MIO RAGAZZO
  mój przyjaciel
• LA MIA RAGAZZA
  moja przyjaciółka.

DA DOVE VIENE/VIENI? VENGO...

Skąd pan(i) jest/ jesteś? Jestem...

• DALL'ITALIA
  z Włoch
• DALLA POLONIA
  z Polski
• DA MILANO
  z Mediolanu
• DA ROMA
  z Rzymu.

QUANTI ANNI HA/HAI? HO... ANNI.

Ile pan(i) ma/ masz lat? Mam... lat.

SEI SPOSATO/SPOSATA?

Czy jesteś żonaty/mężatką?

HA/ HAI FIGLI?

Czy pan(i) ma/masz dzieci?

SALUTARSI – pozdrowienia

CIAO! 

Cześć!/ Pa! [nie formalny]

SALVE!

Witam! [formalny]

BUON GIORNO!

Dzień dobry! (rano)

BUON POMERIGGIO!

Dzień dobry! (po południu)

BUONASERA!

Dobry wieczór!

BUONA NOTTE!

Dobranoc!

ARRIVEDERCI!

Do widzenia!

CI VEDIAMO!

Do zobaczenia!/ Na razie!

CI SENTIAMO!

Do usłyszenia!

COME STA/STAI?

Jak się pan (pani) miewa/ Jak się masz?

COME VA? BENE, GRAZIE! E LEI/ TU?

Co słychać? Dziękuję, dobrze! A pan(pani)/ A Ty?

BENISSIMO – MOLTO BENE – BENE – BENINO – COSÌ COSÌ – MALE – MOLTO MALE – MALISSIMO

Świetnie – Bardzo dobrze – Dobrze – Dobrze (ale nie bardzo) – Tak sobie – Źle – Bardzo źle – Fatalnie

BUONA GIORNATA!

Miłego dnia!

BUONA SERATA!

Miłego wieczoru!

MI DISPIACE, MA ADESSO DEVO ANDARE.

Przykro mi, ale muszę teraz iść.

MOLTO PIACERE DI AVERLA CONOSCIUTA/AVERTI CONOSCIUTO.

Miło było pana(panią) / Ciebie poznać.

SPELLING – pisownia

Znajomość włoskiego alfabetu to bardzo przydaje podczas różnego rodzaju rozmów telefonicznych, kiedy zostajemy poproszeni o przeliterowanie jakiegoś nazwiska.

A jak spelling działa?

Przykłady:

“Mi chiamo Martina.” [Mam na imię Martyna]

M di Milano, A di Ancona, R di Roma, T di Torino, I di Imola, N di Napoli, A di Ancona.

“Mi chiamo Roberto” [Mam na imię Robert]

R di Roma, O di Otranto, B di Bologna, E di Empoli, R di Roma, T di Torino.

Lettera	Spelling italiano
A	ANCONA
B	BOLOGNA
C	COMO
D	DOMODOSSOLA
E	EMPOLI
F	FIRENZE
G	GENOVA
H	HOTEL
I	IMOLA
L	LIVORNO
M	MILANO
N	NAPOLI
O	OTRANTO
P	PALERMO
Q	QUARTO
R	ROMA
S	SAVONA
T	TORINO
U	UDINE
V	VENEZIA
Z	ZURIGO

FARSI CAPIRE - jak to zrozumieć?

                                                   

  SÌ / NO  

 Tak / Nie

GRAZIE! / PER FAVORE

Dziękuję! / Proszę

MI SCUSI!

Przepraszam pana (panią)!

PARLA ITALIANO?/ PARLI ITALIANO?

Czy mówi pan-pani po włosku?/ Czy mówisz po włosku?

C'È QUALCUNO CHE PARLA ITALIANO/ INGLESE/ POLACCO?

Czy mówi tu ktoś po włosku/angielsku/polsku?

HO CAPITO/ NON HO CAPITO.

Zrozumiałem(am)/ Nie zrozumiałem(am) tego.

PUÒ PARLARE PIÙ LENTAMENTE, PER FAVORE?

Czy mógłby pan (mogłaby pani) mówić trochę wolniej?

POTREBBE RIPETERE, PER FAVORE?

Czy mógłby pan (mogłaby pani) proszę to powtórzyć?

COME SI DICE IN ITALIANO?

Jak to się mówi po włosku?

ME LO POTREBBE SCRIVERE, PER FAVORE?

Czy mógłby pan (mogłaby pani) mi to napisać?

CHIAMI SUBITO UN MEDICO/ UN' AMBULANZA!

Proszę wezwać szybko lekarza/ karetkę pogotowia!

ABC! - alfabet włoski

Alfabet włoski składa się z 21 liter:

A = a

B = bi

C = czi

D = di

E = e

F = effe

G = dżi

H = akka

I = i

L = elle

M = emme

N = enne

O = o

P = pi

Q = ku

R = erre

S = esse

T = ti

U = u

V = w

Z = dzeta.

Alfabet włoski obejmuje: 5 samogłosek (a, e, i, o, u) i 16 spółgłosek (b, c, d, f, g, h, l, m, n, p, q, r, s, t, v, z).

W wyrazach obcego pochodzenia występują ponadto litery takie jak:

J = i lunga [np. jackpot]

K = kappa [np. koala]

W = wu doppia [np. wafer]

X = iks [np. xilofono]

Y = i greka [np. Yogurt]

L'ACCENTO - akcent włoski

W języku włoskim akcent wyrazowy jest ruchomy, więc to może padać na każdą sylabę.

• w wyrazach dwu- albo wielosylabowych z akcentem na ostatniej sylabie [tylko w tym przypadku akcent zawsze zaznacza się graficznie: À, È, É, Ì, Ò, Ù] - np.: verità, perché, andrò, virtù.

• w niektórych jednozgłoskowych, np. ciò, già, può, più (Uwaga! Nie w qui i qua).

Warto wspomnieć, że niektóre wyrazy zmieniają swoje znaczenie w zależności od akcentu:

dà [czasownik dare] – da [przyimek]

dì [rzeczownik] – di [przyimek]

è [czasownik essere] – e [spójnik]

là [przysłówek] – la [rodzajnik]

lì [przysłówek] – li [zaimek]

né [spójnik] – ne [zaimek]

sé [zaimek] – se [spójnik]

sì [przysłówek] – si [zaimek]

tè [rzeczownik] – te [zaimek].

Akcent graficzny jest przeważnie opadający. "E" może mieć wymowę otawartą lub ścieśnioną. Znak akcentu opadającego zaznacza się na akcentowanej samogłosce e w wygłosie, jeśli e jest otwarte [np.: è= będzie], natomiast rosnący, kiedy e jest ścieśnione [np.: perché = dlaczego].

Per la realizzazione di questo testo, sono state prese alcune informazioni (successivamente rielaborate) da: "Polacco compatto", ed. Zanichelli - 2° edizione a cura di Viviana Nosilia.